Lịch Can chi biện luận

Chương I của Đạo Đức Kinh:
“道可道, 非常道; 名可名, 非常名.
無, 名天地之始; 有, 名萬物之母….”
“đạo khả đạo , phi thường đạo ; danh khả danh , phi thường danh . vô , danh thiên địa chi thủy ; hữu , danh vạn vật chi mẫu ”
Tức là Đạo có thể hướng đạo các đạo thứ cấp là Đạo phi thường. Danh có thể định danh các danh thứ cấp là danh phi thường. Trời đất khởi thủy từ danh Không (giống vụ nổ Bigbang). Vạn vật được định danh (lấy khuôn mẫu) bởi danh Có. Cho nên, hai danh Không và Có là phi thường danh và là cái cổng huyền diệu xuất ra Thiên – Địa – Nhân.
Như vậy, ngay từ khởi thủy đã có bốn mùa và 24 tiết khí với việc trái đất quay quanh mặt trời trên trục nghiêng, các danh Xuân – Hạ – Thu – Đông, 12 địa chi (tháng tiết khí) có ngay từ khởi thủy và là hằng số cho đến ngày tận thế. Để ý là tháng tiết khí bao gồm hai danh tiết và khí, tiết danh là cái ngăn chứa khí của tháng. Như tháng Dần tiết là Lập xuân chứa khí Vũ thủy (mưa ẩm).

https://vi.wikipedia…BA%BFt_kh%C3%AD

Các tháng Thìn Tuất Sửu Mùi mang bản chất của bốn mùa với định danh như sau:
Tháng Thìn tiết là Thanh minh (trong sáng) chứa khí Cốc vũ (mưa gạo, mưa thức ăn, ý nói bản chất của mùa xuân là mưa thuận gió hòa, cây cối phát triển mạnh mẽ, nhất là cây lúa).
Tháng Mùi tiết là Tiểu thủ chứa khí Đại thử (nóng oi là bản chất của mùa Hè). Tương ứng với việc quay trên trục nghiên khiến Bắc bán cầu gần Mặt trời nhất ở tháng Ngọ.
Tháng Tuất tiết là Hàn lộ chứa khí Sương giáng (mát mẻ, nhiều hơi nước là bản chất của mùa Thu)
Tháng Sửu tiết là Tiểu hàn khí là Đại hàn (rét là bản chất của mùa Đông). Tương ứng với việc quay trên trục nghiên khiến Bắc bán cầu xa Mặt trời nhất) ở tháng Tí.

Leave a Comment